Frits slaat de plank mis

In de Volkskrant van 26 maart schreef Frits Korthals Altes (o.a. oud-voorzitter van de Eerste Kamer) een venijnig artikel tegen de linkse oppositie die de direct gekozen burgemeester verijdelde. Maar hij zat er met zijn argumenten flink naast. Hieronder mijn reactie, die op 30 maart op de Forumpagina werd geplaatst.

Frits Korthals Altes beweert in Forum van 26 maart jl. dat het staatkundig onfatsoenlijk was (‘misbruik van stemrecht’) van de linkse oppositie om in de senaat tegen het schrappen van de kroonbenoeming van de burgemeester uit de grondwet te stemmen. De reden: PvdA, GroenLinks en SP stemden in 2001 voor de eerste lezing en van een nieuw feit, dat verandering van standpunt rechtvaardigt, is geen sprake. Daarmee slaat hij de plank echt mis.

Het huidige kabinet heeft woordbreuk gepleegd ten opzichte van het kabinet Kok dat in 2001 de grondwetswijziging in eerste lezing presenteerde. Het toenmalige kabinet wilde na de grondwetswijziging  ‘ruimte te bieden aan een inhoudelijke en open discussie die de wetgever de aanknopingspunten biedt om te zijner tijd te beoordelen of wijziging van de aanstellingswijze aangewezen is en daarover te besluiten.’  Uiteraard konden de linkse fracties daar toen van harte mee instemmen. Maar van een dergelijke open discussie was nú geen sprake. Het regeerakkoord van het kabinet Balkenende verordonneert  dat het uit de grondwet halen van de benoemingswijze gekoppeld is aan de invoering van de direct gekozen burgemeester. Het wetsvoorstel hiervoor is al enkele maanden in behandeling bij de Tweede Kamer. Er was daardoor jl. dinsdag sprake van een dubbelbesluit: stemmen vóór de grondwetswijziging zou de weg vrij maken voor het wetsvoorstel van de direct gekozen burgemeester. En zoals bekend ziet GroenLinks deze personificatie van politieke macht, die een  uitholling van de parlementaire democratie betekent  –in dit geval de gemeenteraad- , niet zitten.

Oud-senator Korthals Altes heeft ook boter op zijn hoofd. Het was zijn eigen partij die in 2002 bij het debat over de eerste lezing van de grondwetswijziging in de Eerste Kamer bij monde van Paul Luijten verklaarde: ‘De VVD zal in tweede ronde tegen deconstitutionalisering stemmen, indien dit de mogelijkheid opent voor een door de gemeenteraad gekozen burgemeester.’

Leo Platvoet

Eerste Kamerlid GroenLinks