Dinsdagboek: december 2006

(De Eerste Kamer is met reces van 20 december 2006 t/m 15 januari 2007)

Dinsdag 19 december 2006

De laatste vergaderdag van het jaar is een rustige. De stroom wetsvoorstellen droogt tijdelijk op met dit dubbele demissionaire kabinet. Twee wetsvoorstellen worden in 2006 nog afgehandeld: de wet op de archeologische monumentenzorg en de Planologische Kernbeslissing (PKB) Ruimte voor de rivier. De eerste wet is een implementatie van het Verdrag van Malta, dat de archeologische praktijk beter moet regelen. Het introduceert ook een vorm van marktwerking, waardoor private archeologische bedrijven de kop op steken op een terrein waarop tot voor kort alleen overheid en universiteit actief waren. De winst van de wet is dat projectontwikkelaars nu verplicht zijn om tijdig te onderzoeken of er archeologische schatten liggen in de bodem waarin ze willen graven en -zo ja- dat daar vervolgens zorgvuldig mee wordt omgegaan. De archeologische vondsten komen overigens wel in overheidsbezit.

De PKB beoogt om rivieroverstromingen tegen te gaan door het rivierwater meer ruimte te geven door dijkverplaatsingen, wateropvanggebieden, zijgeulen enz. Dat is een betere oplossing dan het verhogen van de dijken. Overigens gaat dit hand in hand met de Europese hoogwaterrichtlijn, waarin stroomopwaarts gelegen landen worden verplicht allerlei maatregelen te nemen in hun heuvels en bergen om het water dáár te gebruiken en niet de kortste weg naar de rivier te plaveien. Op zich dus een goed voorstel, zij het dat er bij Veessen/Wapenveld een nogal forse hoogwatergeul wordt gegraven, wat de bewoners, waarvan een aantal op de publieke tribune zat, niet zien zitten. Die watergeul is het laatste wapen dat bij een forse overstroming als afwatering zal worden ingezet, maar volgens de bewoners -en ook de gemeente Heerde- is die geul niet nodig. De oppositiepartijen kwamen met een motie waarin de deur werd opengehouden voor een andere oplossing. De staatssecretaris Schulz nam deze motie. 

Beide wetten werden overigens gedaan door Jos van der Lans.

De dag werd afgesloten met een kerstdiner in de stemmige Noenzaal. Met SP’ers en PvdA’ers praat ik over vooral toch de stand van zaken in de kabinetsformatie. Is de SP niet te makkelijk van de onderhandelingstafel weggelopen? En waarom zou GroenLinks het niet proberen? Maar waarom zou het zo veel kleinere GroenLinks wel succes hebben bij het losweken van Balkenende van zijn mantra? En heeft Bos eigenlijk wel het recht om zo hoog van de toren te blazen tegen SP en GroenLinks, terwijl hij voor de verkiezingen stelselmatig weigerde een serieus gesprek met hen aan te gaan? Deze vragen vlogen tussen soep en vis over tafel. Ik vind dat GroenLinks niet met CDA en PvdA in een regering moet willen zitten, maar links maakt het ’t CDA wel weer erg makkelijk door niet samen op te trekken. Balkenende speelt het zaakje simpel uit elkaar. Natuurlijk heeft Marijnissen een punt als hij stelt dat Bos vóór de verkiezingen niet wilde praten en nu graag links bij elkaar optelt. Maar waarom nu niet alsnog gepoogd om samen een linkse strategie af te spreken in deze formatie die nog lang niet aan zijn eind is. Dan gloort aan het eind wellicht toch nog een zo links mogelijk kabinet.  

Dinsdag 12 december 2006

Gisteren, vandaag en morgen ben ik in Parijs voor het bijwonen van drie commissievergaderingen van de Raad van Europa. Maandag werd de spits afgebeten door de commissie 'Migratie, vluchtelingen en bevolking' zoals de volledige naam luidt. Zo op het oog een wat vreemde naam, althans de toevoeging 'bevolking', maar dat moet worden begrepen als 'demografische ontwikkeling'. Niet dat het er veel toe doet, want het werk van de commissie concentreert zich op migratie en vluchtelingen. Veel onderwerpen, meestal in de vorm van een concept-rapport passeren de revue. Ook mijn rapport inzake vermiste personen in de Zuidelijke Kaukasus staat op de agenda. Klik hier voor meer info. Collega's uit Georgië en Azerbeidzjan hebben enkele opmerkingen. Beiden hikken aan tegen de term autoriteiten,  waarmee in het rapport degenen worden omschreven die in de afgescheiden regio's Abchazië en Nagorno Karabakh de touwtjes in handen hebben. De mini-staatjes worden door niemand erkend, het minst uiteraard door Georgië en Azerbeidzjan, vandaar dat de term autoriteit de verkeerde indruk wekt. We komen eruit door de autoriteiten tussen aanhalingstekens te plaatsen, 'autoriteiten' dus. Ook de geschreven taal is een machtig wapen. Twee simpele leestekens kunnen een begrip bijna in het tegendeel doen veranderen. Het rapport werkt nu al ten goede in de regio, zo wordt mij telkenmale voorgehouden, hoewel de aanbevelingen nog door de Parlementaire Assemblee aangenomen moeten worden. Het concept-rapport gaat nu nog ter commentariëring naar de -echte- autoriteiten in de drie betrokken landen, alsmede naar een aantal betrokken NGO's.

Op dinsdag is het de beurt aan de commissie ‘Gelijke kansen voor vrouwen en mannen’. Omdat de voorzitter en de vice-voorzitter afwezig is, word ik gevraagd de vergadering voor te zitten; voor het eerst in de geschiedenis van deze commissie zal een man dat doen… Meeste tijd wordt besteed aan de speciale Zweedse gast, Gunilla Ekberg, die de commissie vertelt hoe het anti-prostitutie beleid in haar land werkt. Ik ben rapporteur voor dit onderwerp, waarover al in september een uitgebreide hoorzitting werd gehouden, waarbij de Zweedse toen niet aanwezig kon zijn. Ekberg was tot voor kort de adviseur van de Zweedse regering en tracht gedecideerd het standpunt te onderbouwen dat prostitutie per definitie vrouwenuitbuiting en vrouwenhandel is en derhalve bestreden moet worden. In Zweden wordt daarbij alle aandacht gericht op maatschappelijke bewustwording en vervolging van de mannen die van prostituees gebruik maken. Zweden is het enige Europese land die dit beleid bewust voert. Er zijn enkele andere landen die de prostitutie hebben gelegaliseerd en gereguleerd (Nederland, Duitsland, Griekenland). De andere landen, de overgrote meerderheid, verbieden prostitutie en meten meestal met twee maten. De prostituees worden vervolgd of gecorrumpeerd, de mannen hebben vrijspel. Mijn rapport moet de discussie in de Raad van Europa op gang brengen om alle lidstaten ervan te overtuigen dat dit niet kan en dat er beleid gevoerd moet worden vanuit het emancipatiestandpunt, waarbij beide modellen (het Zweedse en het Nederlandse) dienst kunnen doen.

Op woensdag komt de commissie ‘Nakomen van verplichtingen en toezeggingen van de lidstaten van de raad van Europa’ bijeen. Het is een hele mond vol, kortweg de ‘Monitoringcommissie’ genoemd. Deze commissie volgt de jongste lidstaten, de nog zwakke democratieën, hoe serieus zij de verplichting nakomen die het lidmaatschap van de Raad van Europa met zich meebrengt. Ik ben, samen met de Engelse conservatieve parlementariërs David Wiltshire, rapporteur voor Albanië en vandaag staat ons ‘volgrapport’ op de agenda. Het is de laatste concept-versie. In januari staat het op de agenda van de plenaire Assemblee. De Albanese delegatie heeft commentaar kunnen leveren op het vorige concept en heeft daar voluit gebruik van gemaakt. Zij het op de voor Albanië kenmerkende manier: zowel de (rechtse) regerings- als de (linkse) oppositiepartij heeft een eigen nota geschreven. De politieke verhoudingen zijn zo gepolariseerd dat zij zelden door één deur kunnen. Over praktisch elke –met name binnenlands- politiek onderwerp staan de meningen onverzoenbaar tegenover elkaar. In ons rapport hebben we geprobeerd op een evenwichtige manier van hun commentaren gebruik gemaakt. De hoofdlijn van het rapport is dat er weliswaar vooruitgang is geboekt op enkele belangrijke terreinen (corruptie- en misdaadbestrijding), maar dat er tegelijkertijd nog veel verbeteringen moeten worden doorgevoerd. Zo is het verkiezingssysteem nog steeds zeer fraudegevoelig, is het justitiële apparaat allerminst onafhankelijk en corruptievrij en worden mensenrechten (gevangenen, gedwongen huwelijken, huiselijk geweld, vrouwenhandel, homohaat en kinderarbeid) nog volop geschonden. Conclusie is dan ook dat de ‘monitoring’ van Albanië voortgezet moet worden; daarover zijn overigens beide Albanese partijen het eens!

Dinsdag 5 december 2006

Het is opnieuw zo'n dag waarop de verkiezingsuitslag nog steeds nagalmt. De Kamer bespreekt de lijst van controversiële wetsvoorstellen. Immers, het huidige kabinet is demissionair, de verkiezingen hebben andere politieke verhoudingen opgeleverd en er komt een kabinet van andere politieke signatuur. Dat kan er toe leiden dat het nieuwe kabinet wetsvoorstellen die nu ter behandeling bij de Eerste Kamer liggen niet wil verdedigen, maar wil intrekken. Het huidige demissionaire kabinet kan dergelijke wetsvoorstellen niet meer verdedigen. Het spreekt niet namens een meerderheid, kan geen toezeggingen doen enz. Maar of een wetsvoorstel controversieel wordt verklaard vergt wel een meerderheid van de senaat. En daar wringt hem Nu net de schoen. Immers, CDA en VVD hebben er een -weliswaar nipte- meerderheid en kunnen dus samen bepalen. Om te voorkomen dat een meerderheid in de senaat de politieke werkelijkheid aan zijn laars lapt is er nog de afspraak dat een substantiële minderheid ook gerespecteerd moet worden als ze een wetsvoorstel controversieel wil verklaren. En dat leidde vandaag tot een pittig debat, want er was uiteindelijk een lijst van zeven controversiële wetsvoorstellen opgesteld, die door substantiële minderheden -meestal oppositiepartijen- werden ondersteund. Het CDA was bereid hier aan mee te werken -regeren is vooruitkijken tenslotte. De VVD was daar echter mordicus tegen en zag voor hen belangrijke wetsvoorstellen op de valreep sneuvelen. En dan hebben we  het over wetsvoorstellen als de huurliberalisatie, die de linkse oppositie uiteraard het liefst ziet sneuvelen. Vandaar dat fractievoorzitter Rosenthal in een alles-of-niets poging probeerde deze zeven wetsvoorstellen alsnog behandeld te krijgen. Tevergeefs. Zeven keer werd er gestemd en zeven keer stonden de VVD-senatoren alleen. Een oefening in bescheidenheid. En dat kan deze partij wel gebruiken die vanaf 1978, met slechts twee onderbrekingen,  het landsbestuur in sterke mate heeft gedomineerd.